همه چیز از یک خبر شروع شد، خبری که در 16 مهر ماه در خروجی خبرگزاری‌ها نقش بست:«افزایش مدت خدمت وظیفه عمومی؛ سربازی 24 ماهه شد».
این تیتر کافی بود تا برای قشر عظیمی از جامعه نگرانی ایجاد کند و سؤالات بی‌شماری را پدید آورد؛ تا آنجا که تعدادی از آنها با درج موضوعی با عنوان «درخواست جوانان برای لغو مصوبه افزایش مدت سربازی» تا این لحظه 18 هزار امضاء در سامانه فارس من ثبت کرده اند.
جوانان نگران شده اند، گله دارند، از وضعیت بد اقتصادی میگویند و از افزایش مدت سربازی؛ تعدادی متأهل هستند و تعدادی مشمول غایب؛ میگویند هیچکس به فکر ما جوان ها نیست!
آن طرف‌تر عده‌ای برای آینده‌شان نگرانند، معتقدند آنهایی که دست‌شان به دهانشان می‌رسد و پشت‌شان گرم است برایشان مهم نیست که سربازی چقدر باشد؛ اصلا به سربازی نمی روند که بفهمند زیاد یا کم شدن آن چه تاثیری دارد.
تعدادی هم می گویند که مدت زمان سربازی را به خاطر کمبود سرباز افزایش داده اند و بیچاره بچه‌های قشر ضعیف جامعه باید مدت زمان بیشتری به سربازی بروند.
حرف و حدیث‌ها ادامه دارد؛ کمپین تشکیل داده‌اند که مدت زمان سربازی به حالت عادی برگردد. میگویند با این اوضاع از زندگی و ازدواج و کار و پیشرفت عقب افتاده‌ایم؛ چه برسد که حالا سربازی را 4 ماه اضافه کرده اند! از بیکاری می‌نالند و در آخر هم میگویند طاقت این همه فشار را نداریم.
تمام این جملات، حرف‌ها، نگرانی‌ها و گلایه‌های جوانان را به امیر دریادار دوم غلامرضا رحیمی‌پور منتقل کردیم؛ رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستادکل نیروهای مسلح.
وی برایمان از تمهیدات ستاد کل برای تسهیل در سربازی و کاهش مدت خدمت دو سوم از سربازان گفت و اینکه این قانون باعث شده که مدت سربازی تعداد کثیری از سربازان که در مناطق امنیتی، مرزی، بد آب و هوا و محروم خدمت می‌کنند کاسته شود و در عوض حدود یک چهارم تا یک پنجم جامعه سربازان که در شهر بومی خود بوده و به راحتی و بدون هیچ غربتی در حال خدمتند، مدت زمان سربازی‌شان افزایش یابد.
آگاهی از چند و چون قانون جدید خدمت سربازی و پاسخ به سؤالات مخاطبان ما را بر آن داشت تا با امیر دریادار دوم غلامرضا رحیمی‌پور رئیس اداره سرمایه انسانی سربازی ستاد کل نیروهای مسلح به گفت‌وگو بنشینیم.
* افزایش خدمت برای بومی هاست
**جزئیات قانون افزایش خدمت وظیفه عمومی را که اخیرا ابلاغ و اعلام شد بفرمایید؟
متعاقب قانون خدمت وظیفه عمومی ماده 4، مدت خدمت سربازی 24 ماه است. در سال‌های گذشته تعداد مشمولان زیاد بود و این مدت به 21 ماه کاهش یافت و تقریباً طیف وسیعی از سربازان از این کسر خدمت برخوردار بودند.
در حال حاضر این تغییراتی که در خدمت وظیفه عمومی لحاظ شده است به خواست کارکنان وظیفه است و به دلیل کمبود مشمول و مسائل دیگر نیست.
*افزایش مدت زمان سربازی خواسته 2/3 سربازان است
*کدام دسته از کارکنان وظیفه درخواست داشتند که مدت سربازی افزایش یابد؟ چرا و به چه دلیل؟
کارکنان وظیفه‌ای که در مناطق محروم و بد آب و هوا و مرز خدمت می‌کردند همواره به این معترض بودند که فرق آنها با کسانی که در شهر خود خدمت کرده و حداقل در هفته چند شب به خانه می‌رفتند چیست؟
آنها معتقد بودند که باید تفاوت‌ها بیشتر از یک ماه شود؛ حداقل 5 تا 6 ماه فاصله خدمتی بین فردی باشد که در شرایط سخت و در مرز خدمت می‌کند با کسی که در شهر خودش است.
بر این اساس می‌گفتند باید بین فردی که هر شب به خانه می‌رود با فردی که غیر بومی است و هر چند ماه یکبار به مرخصی می‌رود تفاوت معناداری وجود داشته باشد.
به طور مثال برخی از مشمولان از قزوین یا زنجان برای خدمت به تهران آمده یا کسانی از تهران به اصفهان می‌رفتند؛ باید تفاوتی در مدت سربازی آنها باشد یعنی باید با کسی که اصفهانی است و در اصفهان سربازی اش را می گذراند تفاوت داشته باشد؛ این تفاوت قبلا وجود نداشت همه به یک میزان خدمت می‌کردند و آن هم 21 ماه خدمت سربازی بود.
* اکثریت سربازان در مناطق غیر بومی خدمت می کنند
**چه تعداد سربازان در مناطق سخت در حال سربازی هستند؟
بیش از دو سوم کارکنان وظیفه ما غیربومی هستند؛ یعنی در نقاط سخت، بد آب و هوا، محروم و یا مناطق مرزی خدمت می‌کنند و با توجه به اینکه تقاضایشان به حق و درست بود ستاد کل تصمیم گرفت و مدت خدمت کارکنان وظیفه را تغییر داد.
بر این اساس افرادی که در مناطق مرزی، امنیتی و عملیاتی هستند با توجه به وضع موجودشان هر چقدر خدمت کرده باشند مدت سربازی‌شان یک ماه کاهش خواهد داشت.
از طرف دیگر کسانی که در مناطق عادی خدمت سربازی خود را انجام میدهند اگر غیربومی هستند مثل گذشته سربازی‌شان 21 ماه است؛ اما آنهایی که بومی هستند و در شهر خودشان خدمت می‌کنند باید 24 ماه خدمت کنند.
اگر سرجمع حساب کنیم متوجه خواهیم شد تعداد افرادی که از کسری بهره‌مند شده اند تعدادشان خیلی بیشتر از افرادی است که در شهر خودشان خدمت می‌کنند.
* تعداد کارکنان وظیفه مشمول کسری خدمت بیشتر از سربازان بومی و در شمول افزایش خدمت هستند
باید اعلام کرد که با این قانون جدید مدت خدمت در نیروهای مسلح در مجموع کاهش پیدا کرده نه افزایش؛ چرا که هدف افزایش خدمت نبوده است بلکه بهینه شدن مدت خدمت بوده و باید در نظر گرفت که باید بین افراد بومی و غیربومی تفاوت قائل شد.
*سربازی یک چهارم تا یک پنجم کارکنان وظیفه، افزایش داشته است
**چه تعداد از کارکنان وظیفه مشمول افزایش مدت خدمت سربازی می‌شوند؟
در حال حاضر افرادی که در مناطق عادی خدمت کرده و بومی هستند حدود یک چهارم تا یک پنجم تعداد سربازان را به خود اختصاص میدهند.
با اجرای قانون جدید، خدمت سربازی دو سوم از کل سربازان کاهش پیدا کرده و مابقی در این طیف‌ها خدمت سربازی‌شان ثابت مانده است. باید دوباره بگویم که رضایت کارکنان وظیفه که در مرز و در شرایط سخت خدمت می‌کردند برای ما مهم و اولی بود.
* سربازان در حال خدمت نگران نباشند
**تعدادی از افراد هم اکنون در حال گذراندن خدمت سربازی هستند؛ با قانون جدید نگران شده‌اند چرا که برای باقیمانده مدت و بعد از آن برنامه‌ریزی کرده‌اند تکلیف آنها چه می‌شود؟
درست است؛هم اکنون تعدادی سرباز در حال خدمت هستند و برای مدت خدمت‌شان برنامه‌ریزی کرده‌اند؛ ما این تعداد را مستثنی کرده و اعلام کرده‌ایم این قانون برای افرادی که از اول آذر به خدمت اعزام شوند قابل اجرا است و فقط افراد جدیدالورود مشمول مقررات جدید خواهند بود.
* ایست خدمتی ها در شمول قانون جدید
**برخی از مشمولان ایست خدمتی داشته‌اند؛ برای ادامه سربازی، وضعیت آنها چه می‌شود؛ با قانون قدیم مدت باقیمانده سربازی را سپری می کنند یا قانون جدید؟
کسانی که چند مدتی را خدمت کرده‌اند و برای ادامه تحصیل به دانشگاه رفته و هم اکنون دوباره می‌خواهند بازگردند اگر از 99.9.1 به خدمت اعزام شوند مقررات جدید برایشان جاری و حاکم است.پس باید گفت آنهایی که قبلا خدمت داشته و به اسم ایست خدمتی سربازی را تمام نکرده‌اند طبق قانون جدید بقیه سربازی‌شان را می‌گذرانند این درست مثل حقوق است که اگر حقوق افزایش پیدا کرد افراد جدید هم در شمولش قرار می‌گیرند.
**اگر این افراد که ایست خدمتی زده‌‌اند در مناطق مرزی خدمت کنند مدت زمان سربازی‌شان چقدر می‌شود؟
اگر این دسته از افراد در مناطق مرزی یا امنیتی خدمت کنند طبق قانون جدید،مدت زمان سربازی‌شان کمتر می شود؛ بازه زمانی را که قبلا سربازی رفته‌اند حساب کرده و مابقی را باید بگذرانند.
این افراد اگر به شهر دیگری با شرایط عادی برای خدمت سربازی انتخاب شوند مدت زمان سربازی برایشان 21 ماه محسوب شده و مابه‌التفاوت را باید بگذرانند اما اگر بومی بوده و در شهر خودشان خدمت کنند بازه زمانی کل سربازی برایشان 24 ماه محاسبه شده و مابقی برایشان محاسبه می‌شود.
* کدام سرباز بومی است؛ کدامیک غیر بومی؟
**معیار برای سنجش سرباز به عنوان بومی یا غیربومی چیست؟
مبنایی اعلام کردیم بر اساس مسافت که 50 کیلومتر است. بر این اساس افرادی که امکان تردد داشته و فاصله خانه تا پادگان‌شان 50 کیلومتر بوده و این امکان را دارند که به راحتی این مسیر را طی کرده و بسیاری از روزها به مرخصی بروند در زمره سربازان بومی قرار می‌گیرند.
اما سربازان غیربومی فاصله منزل تا پادگان‌شان بیشتر از 50کیلومتر است؛ این افراد امکان تردد به راحتی نداشته و نمی‌توانند خیلی راحت تعطیلات آخر هفته را در منزل باشند؛ این‌ها بیشتر خدمت می‌کنند و باید یک تفاوت معنادار هم داشته باشند و بر همین اساس این قانون تعیین شد که عادلانه است.
*مصوبه افزایش مدت سربازی عادلانه است؛ لغو نمی شود
**تا کنون 17 هزار نفر با ثبت سوژه خواستار لغو مصوبه افزایش مدت سربازی شده‌اند؛ امکان دارد این مصوبه لغو شود؟
برای چه باید این مصوبه برداشته شود؟!
ابتدا بگویم قانون این اجازه را به ما داده و با توجه به بررسی‌های کارشناسی که انجام شده قانون جدید عادلانه‌ترین روش است.
بالفرض مثال ممکن است 10 هزار نفر متقاضی باشند که خدمت مثل قبل شود چرا که آنهایی که هر شب به خانه‌شان می‌رفتند ناراحت می‌شوند چون خدمت‌شان بیشتر شده است.
اما آن طرف قضیه را هم ببینید؛ تعداد مشمولانی که در منطقه مرزی، سخت، بد آب و هوا و دور از شهر و خانواده خود در حال سربازی‌اند و تعدادشان هم خیلی بیشتر از این افراد است نباید خواسته‌ای داشته باشند؟
چرا آن 200 هزار نفری که هم اکنون در مرز خدمت می‌کنند و دو سوم سربازان را تشکیل میدهند درخواست لغو این قانون را نداده اند؛ معلوم است؛ چون به نفع‌شان است اما این قانون برای تعداد اندکی نارضایتی ایجاد کرده است.
*افزایش خدمت شامل متاهلان هم می شود؛ اگر بومی خدمت کنند
**وضعیت سربازی متأهلان چه می‌شود؛ طبق قانون این افراد در شهر خود به کار گرفته می‌شوند؛ آیا خدمت شان 24 ماهه می شود؟
تسهیلاتی که به متأهلان اعطا شد این بود که در شهر خود خدمت کنند تا بتوانند حداقل هفته ای دو بار به منزل خود مراجعه داشته باشند؛ به ازای هر فرزند نیز از کسر خدمت سه ماهه برخوردار شدند و در قضیه حقوق نیز حق تأهل به آنها پرداخت می‌شود اما با توجه به قانون جدید تمام افرادی که در شهر خودشان به کارگیری شوند از 99.9.1 خدمت‌شان 24 ماهه خواهد بود.
**خدمت مشمولان متاهل کمیته امداد چه می‌شود؟
این دسته از افراد نیز که متأهل و تحت پوشش کمیته امداد هستند مطابق قانون حداقل حقوق یک میلیون و 500 هزار تومانی می‌گیرند و طبق قانون جدید اگر در شهر خودشان سربازی بروند باید 24 ماه خدمت کنند.
* کمبود سرباز نداریم
**تعدادی از افرادی که به مصوبه جدید معترض هستند موضوع کمبود سرباز را دلیل افزایش مدت زمان سربازی عنوان می‌کنند؛ آیا این درست است که به خاطر کمبود سرباز مدت سربازی افزایش یافته است؟
موضوع کمبود سرباز نیست؛ اگر ما طیف بیشتری را نگه می‌داشتیم این درست بود اما با توجه به قانون جدید ما گفتیم کسانی مشمول افزایش مدت خدمت می‌شوند که اولاً در منطقه عادی مثل شهرهای خوش آب و هوا خدمت کنند و ثانیاً بومی آنجا باشند که تعدادشان بسیار کم است.
از آن طرف در قانون جدید تعدادی را مشمول کسری دانستیم؛ آنهایی که در 4 منطقه در 4 طیف محروم، امنیتی، مرزی و بد آب و هوا خدمت می‌کنند و یک ماه کسری به آنها دادیم؛ نقاط محروم را دولت اعلام کرده چه شهرهایی هستند؛ بد آب و هوا نیز شهرهای جنوب و شرق و غرب کشورند و باید گفت تقریبا دو سوم از سربازان ما در این 4 طیف خدمت می‌کنند که یک ماه از سربازی‌شان را کم کردیم؛ خب اگر کمبود سرباز داشتیم چرا مدت زمان قشر عظیمی از سربازان را کاهش دادیم؟
کارکنان وظیفه بدانند که ستاد کل در راستای «اجرای عدالت نه اجرای مساوات» این قانون را اجرا می کند و با توجه به آنکه دو سوم سربازان در مناطق مرزی و محروم و غیر بومی خدمت می کنند یک ماه از مدت زمان سربازی این تعداد کثیر کاسته و مدت زمان سربازی تعداد کمتری که در شهر و موطن خود خدمت می کردند از 21 ماه به 24 ماه افزایش یافت؛ بهرحال باید فرقی بین آنکه به راحتی و در شرایط عادی خدمت می کند با فردی که در شرایط سخت مرز روزگار می گذراند وجود داشته باشد.
***
