دوره سربازی فرصتی برای ایجاد جهش در تولید
دوسال خدمت سربازی فرصت مناسبی برای مهارت افزایی و ارتقای مهارت است در حالی که نبود سازوکار درست برای بهره برداری از این نیروی سربازی سبب گشته در بین عموم مردم از آن به عنوان دوره ی اتلاف عمر و نیروی جوانی یاد شود.
به گزارش خبرگزاری تابناک خوزستان، نظام خدمت وظیفه یا سربازی اجباری از عصر ناپلئون در قرن هجدهم میلادی در جهان رایج شد و نیاز دولت‌ها به نیروی مردمی رایگان در بخش‌های نظامی، هم‌زمان با شکل‌گیری ارتش‌های مدرن در جهان، قانون سربازی اجباری را شکل داد. نظام وظیفه روش تأمین منابع انسانی سازمان‌های نظامی در دولت‌های مدرن است. برقراری این نظام با الگوی دولت ـ ملت، ایجاد حاکمیت ملی و ملی‌گرایی پیوند داشت و دو ویژگی ممیزه دارد: «اجباری‌بودن» و «عام‌بودن».
ابعاد اهمیتی دوره سربازی
خدمت سربازی در ایران، به دلیل پیوند آن با مقولۀ ملت‌سازی، از آغاز قرن نوزدهم و دورۀ قاجار تحلیل می‌شود. خدمت وظیفه در ایران در نظام و قانون «بُنیچه» ریشه دارد که ظاهراً از دوران ایلخانان در ایران مرسوم بوده و امیرکبیر آن را در عصر قاجار اجرایی کرده است. تا دوران سلطنت ناصرالدین‌شاه، عضویت در ارتش به دو روشِ داوطلب و اجباری رایج بود. امیرکبیر سربازی داوطلبانه را لغو و، بر پایۀ قانون بنیچه، استخدام سربازان را اجباری کرد. سربازی در این قانون برنامۀ پنجم توسعۀ کشور بعد از انقلاب اسلامی چنین تعریف شده است: «سربازی تخصصی، عدالت محور، کارآمد و پویا در راستای حرفۀ شخص و ارتقای مهارتهای تخصصی‌اش برای پیشبرد اهداف کشور و انقلاب و افزایش عزت عمومی جامعۀ هدف».
دوره خدمت سربازی برای حکومت ها از 2منظر سیاسی و نظامی(دفاع از مرزها و قدرت بازدارندگی)، فرهنگی و اجتماعی قابل بررسی است. یکی از ابعاد مهم مثل خدمت سربازی مساله فرهنگی و اجتماعی است. نبود کارزار جنگ و دفاع در طی این سال‌های پس از جنگ سبب شده که خدمت سربازی به مساله پر دامنه در بین جوانان و خانواده ها تبدیل شود.
به طوری که نبود سازوکار درست برای بهره برداری از این نیروی سربازی سبب گشته در بین عموم مردم از آن به عنوان دوره ای که موجب اتلاف عمر و نیروی جوانی می شود؛ یاد کنند. برای همین جوانان و خانواده ها به شیوه های گوناگونی برای گریز از این مساله دست می زدند و تعباتی داشت همچون گرایش به روش‌های متکثر معافیت همچون طلاق‌های صوری، فرار نخبگان، آسیب‌های جسمی، مشکلات فرهنگی، بالارفتن سن ازدواج و اختلال در زندگی اجتماعی پسران جوان.
نبود سامانه بهره وری برای دوره سربازی در کشور
برخی دیگر از کارشناسان مساله براین باورند به دلیل نبود سامانه دقیق بهره برداری از این نیروی جوان و تربیت آن در راستای اهداف مورد نظر، عملا دوره سربازی نتوانسته موفق بوده و اهدافی مانند جامعه‌پذیری، نظم‌پذیری، تبیین هویت انقلابی، دینی و ملی است را محقق گرداند. هر چند در نگاه سنتی برخی سربازی را دوره پخته شدن جوان و آماده شدن برای شروع زندگی می دانند.
مهارت لازمه ورود به دنیای کار
آموزش های فنی و حرفه ای یکی از ابزارهای مهم تربیت نیروی انسانی به شمار می رود که با ارائه مهارت های لازم به فراگیران، آنها را برای ورود به دنیای کسب و کار آماده می سازد. از این رو همگام با تغییرات در بازار کسب و کار و صنعت، سطح نیازمندی ها و مهارت ها نیز دچار تحول شده اند که لازمه پاسخگویی به این تغییرات، همگام شدن و آموزش های انعطاف پذیری است تا فراگیران، شیوه برخورد درست با محیط های جدید و حل مسأله را ارائه دهند.
با این وجود توجه به رویکردهای جدید آموزشی و از طرفی دیگر بحث طراحی آموزشی بیش از چند دهه به شمار می رود که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه مطرح شده و بسیاری از سازمان های صنعتی، پزشکی و آموزشی از این رویکردهای جدید به مثابه راه میان بری برای اثربخشی آموزش و افزایش مهارت های فردی استفاده می کنند.
نیازمند تحول در دوره های مهارتی هستیم
طراحی آموزشی کل نگر یکی از رویکردهای جدید است که با یکپارچه سازی دانش، نگرش و مهارت ها، افراد را برای ورود به دنیای کار و در برابر تغییرات آماده می سازد. با این حال می توان گفت که به جای استفاده از رویکردهای سنتی آموزش در مراکز فنی و حرفه ای، برنامه ریزی ها باید به طرف استفاده از محیط های یادگیری جدید و به دنبال آن محیط های کل نگر سوق داده شود، تا ضمن تغییرات در نیازهای کسب و کار، شاهد تغییرات در نوع مواد آموزشی و روش های یادگیری متناسب با آن برای فراگیران نیز باشیم زیرا نبود آموزش های فنی و حرفه ای و کارآفرینی در جامعه پیامدهای منفی را به دنبال دارد که گسترش مدرک گرایی یکی از نتیجه های آن محسوب می شود. از این رو توسعه فرهنگ کارآفرینی و اهمیت و نیاز به تمامی حرفه ها باید در چارچوب آموزش های تخصصی گوناگون دیده شود.
نظام آموزشی پاسخگویی نیاز بازار کار نیست
نظام آموزشی ما مدتهاست که قادر نیست نیازهای بازار کار را از نظر تامین نیروی کار ماهر به طور کامل تامین کند و آموزشهای متناسب با فناوریهای قرن 21 را ارائه دهد و با وجود گامهایی که برداشته شده، همچنان جای خالی بسیاری از مباحث مربوط به مهارتهای زندگی در نظام آموزشی به چشم می خورد. در زمان حاضر خروجی دانشگاه ها نسبت 100 به 10 است به عبارتی از هر یکصد دانش آموخته تنها 10 نفر در رشته تحصیلی خود زبده و اثرگذار می شوند.
به گزارش خبرگزاری تابناک خوزستان، در کشور ما هر سال تعداد زیادی از فارغ التحصیلان دیپلمه یا دانشگاهی به جمع کسانی که به دنبال کار می گردند اضافه می‌شود اما بسیاری از آنها مهارت لازم برای شروع یک حرفه را ندارند. اغلب مدرکی نیز در دست دارند، اما مهارت های مورد نیاز برای کار را نیاموخته اند. اگر نظام آموزشی ما به سمت مهارت آموزی و توانمند کردن نیروهای کارآمد انسانی به پیش برود ما نه تنها در علوم و تکنولوژی های جدید بلکه در بازار کسب وکار نیز موفق خواهیم بود.
بدون شک امروزه راه پیشرفت کشور، توسعه علوم و فنون، افزایش سطح رفاه اجتماعی، سرمایه گذاری، تقویت فعالیتهای اقتصادی کشور و افزایش فرصت های شغلی از مسیر توسعه آموزش های مهارتی می گذرد. با استقرار یک نظام جامع مهارتی در کشور به موازات نظام علمی و آکادمیک می توانیم حلقه مفقوده نظام آموزشی کشور را تکمیل کنیم. باید در جامعه اینگونه هدفگذاری شود که مهارتهای فنی و حرفه ای در اولویت قرار گیرند و خانواده ها بدانند کسی که مهارتی آموخته باشد هیچگاه بیکار نمی ماند.
مهارت حلقه گمشده تولید
فراگیری آموزش های مهارتی توسط جوانان یک ضرورت و زمینه ساز موفقیت در زندگی فردی و اجتماعی و رفع مشکل بیکاری است و تا زمانی که در کشور به ارتباط جدی آموزش با اقتصاد و اشتغال دقت نشود شاهد اقتصاد ناپایدار و انبوه بیکاران خواهیم بود. به اعتقاد کارشناسان، مهارت آموزی و مهار تفکر مدرک گرایی حلقه گمشده و مقدمه ایجاد کسب و کار در کشور است و تحقق این مهم نیازمند هم افزایی دستگاه های اجرایی با یکدیگر است. لازمه مهارت افزایی، خودباوری و خود آگاهی نسبت به توانایی ها و استعدادهاست و در نظر گرفتن بسته های حمایتی و تشویقی در سوق دادن افراد به سمت مهارت آموزی نقش مهمی دارد.
دوره سربازی فرصتی برای ایجاد مهارت و جهش تولید
فرصت دوساله خدمت سربازی فرصت مناسبی برای مهارت افزایی و ارتقای مهارت است. قرارگاه ویژه مهارت آموزی به دستور رهبر معظم انقلاب و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح تشکیل شد. ۱۴ نهاد و ۱۶ وزارتخانه با ۳۰ مؤلفه در پازل این قرارگاه تعریف شده است. سربازان به عنوان نیروهای جوان و متخصص جامعه باید در حوزه مهارت آموزی تقویت شوند. با هماهنگی با برخی از بانک‌ها و سازمان‌ها به سربازان مهارت آموخته، تسهیلات اشتغال داده می‌شود . گواهینامه رسمی مهارت به سربازان داده شده و ۵۱۲ نوع مهارت برای مهارت آموزی سربازان تعریف شده است و نقشه راه مهارت آموزی سربازان طی یک برنامه پنج ساله تدوین شده که سال ۱۴۰۱ تمامی سربازان زیر پوشش آموزشهای مهارتی قرار می گیرد.
تشکیل قرارگاه ویژه مهارت آموزی به دستور رهبر معظم انقلاب
نیروی جوان ذخیره راهبردی هر کشوری است و اگر روی این نیرو‌ها سرمایه گذاری شود همه مولفه‌های قدرت در بحث اقتصاد و فرهنگ و سیاست حرکت پیدا می‌کند.
دوره سربازی باعث ارتقای روحیه جوانمردی و خودسازی و خودکنترلی و قانون گراییپ برای سربازان ایجاد می‌شود، ایجاد قرارگاه مهارت آموزی کارکنان وظیفه نیروهای مسلح آثار خوبی داشته که مهم‌ترین ثمره آن قدرت و اقتدار است.
هدف اصلی این قرارگاه، مکانیزه کردن طرح جامع مهارت آموزی کارکنان وظیفه است که شامل سه سطح قبل از خدمت، حین خدمت و پس از خدمت می باشد. در این طرح با همکاری تمامی دستگاه های اجرایی کشور، در نظر است با انجام مشاوره شغلی و ارائه دوره های مهارتی متناسب با توجه به منطقه جغرافیایی آنها، توانمندی جوانان ذکور کشور در قبل از خدمت سربازی افزایش یابد.
در حین خدمت سربازی، قابلیت های جوانان توسعه یافته و آمادگی لازم برای ورود به بازار کار آنها ایجاد شود و پس از خدمت، تسهیل گری لازم و زمینه سازی برای کارآفرینی و اشتغال این عزیزان ایجاد شود. این سامانه با پیوند دادن متقاضیان، موسسات آموزشی(خصوصی و دولتی) و مراکز ارزیابی مهارتی، زمینه بهره گیری آموزش مهارتی متناسب با نیاز بازار را برای جوانان فراهم نموده است و افراد می توانند با مراجعه به این سامانه و تکمیل مراحل ثبت نام، مدارک و گواهینامه های معتبر (اخذ شده از طریق سامانه و یا دوره های گذرانده از قبل) را ارائه نمایند تا پس از ارزیابی و صحه گذاری توسط مراجع ذیربط، از امتیازات و مشوق های بدو ورود به خدمت بهره مند شوند.
