فرمانده قرارگاه مهارت‌آموزی کارکنان وظیفه ستاد کل نیروهای مسلح مطرح کرد
۵+۱ مهارت برای سربازان در ۱۴۰۱
سردار مهدی فرهی، فرمانده قرارگاه مهارت‌آموزی کارکنان وظیفه یا سربازان نیروهای مسلح است. قرارگاهی که حدود سه سال از تشکیل آن می‎گذرد و طی این مدت برنامه‎ریزی‎های خوبی برای رفع بسیاری از معضلات اجتماعی متوجه جوانان کشور، از جمله اشتغال داشته و دارد. نیروهای مسلح برخی خلأهای مدیریتی و خدماتی را در این حوزه با این قرارگاه پر کرده‏اند، در ادامه درباره فعالیت‌های این قرارگاه می‎خوانید.

درباره علت و چگونگی تشکیل قرارگاه مهارت‌افزایی توضیح دهید.

سربازی و خدمت نظام وظیفه، از جمله موضوع‌هایی است که فرمانده معظم کل قوا از قدیم روی این موضوع تأکید فراوانی داشته‌اند. در این راستا، بیش از 173 تدبیر از ایشان داریم که 2 درصد آن در ارتباط با مهارت‌‌‌افزایی، توانمندسازی و ارتقای سطح سربازی است که در ارتباط با کار ماست.

سرلشکر باقری در سال 1396 به این جمع‌بندی رسیدند که در کنار همه مجموعه‎های مرتبط با سرباز در ستاد کل و سازمان‎های نیروهای مسلح باید پل جدیدی ایجاد کنند که نقش آن فقط در رابطه با مهارت‌آموزی و ارتقای سطح توانمندی سربازان باشد، از این رو در خرداد ماه آن سال قرارگاه مهارت‏آموزی کارکنان وظیفه به دستور ایشان تشکیل شد و بنده را هم به سمت فرماندهی این قرارگاه منصوب کردند.

 

از آن زمان تاکنون چه فعالیت‌هایی در این حوزه انجام داده‎اید؟

اولین کار ما مشخص کردن مأموریت این قرارگاه بود که بر اساس نظارت سردار باقری در حکم ابلاغی چهار سر فصل دارد؛ از جمله جذابیت دادن به سربازی در جامعه، نشاط سربازی در میان سربازان، مهارت‌آموزی و کسب مهارت در طول خدمت و آماده‌سازی و زمینه‌سازی اشتغال پس از خدمت. کسب مهارت می‎تواند کمک شایانی به اشتغال پس از خدمت کند.برای این کار نقشه راه را مشخص کردیم و در قالب 9 کمیته هیئت اندیشه‌ورز تشکیل دادیم. از سال 1397 تا 1401 نقشه راه پنج ساله مهارت‌آموزی کارکنان وظیفه را بر اساس آیه 29 سوره فتح نام‌گذاری کردیم. سال 1397 سال رویش، سال 1398 سال پرورش، سال 1399 سال خیزش، سال 1400 سال گسترش و سال 1401 هم سال پوشش نام گرفت. هر سال هم درصدی از کارکنان وظیفه را تحت پوشش قرار دادیم و تا سال 1401 صد درصد کارکنان وظیفه تحت پوشش این طرح خواهند بود. در این میان، سه حوزه در 15 لایه با 54 تا شاخص و حدود 200 برنامه تعریف کردیم. در این فرآیند هفت نفر از معاونان و مدیران اصلی ستاد کل با دستور سردار باقری نقش‌آفرین هستند؛ از معاونت منابع انسانی، آماد و پشتیبانی، طرح و برنامه و... وظایف هر معاونت و بخش بر اساس حوزه‎ها، لایه‏ها، شاخص‎ها و برنامه‎ها مشخص شد.

 

هدف کلی در پوشش صددرصد در سال 1401 چیست؟

تا افق 1401 صددرصد سربازان ما پس از ترخیص از خدمت، باید یک مهارت تخصصی و پنج مهارت عمومی داشته باشند. هر سال درصدی در برنامه پیشرفت خواهیم داشت که امسال 65 درصد، سال آینده 85 درصد و سال آخر هم صددرصد خواهد بود. البته برای امسال با توجه به شیوع ویروس کرونا هم در تعداد ورودی سرباز و هم در میزان زمان آموزش مشکل داریم که سعی کردیم با برنامه‌ریزی آن را حل کنیم.با توجه به اینکه نمی‏توان برخی مهارت‎ها را به دلیل طیف سواد و فرهنگ سربازان در مجموعه بیش از 15 هزار محلی که در آن سرباز به‌‌‌کارگیری می‎شود داشته باشیم، آموزش مهارت‏های عمومی را در همان مجموعه حدود 40 مرکز آموزشی که همه سربازان به آن وارد می‎شوند، اجرا می‏کنیم. در این زمینه بر اساس دستور سرلشکر باقری دو ابزار در اختیار ما قرار گرفت؛ یکی مشارکت حداکثری سازمان‎های نیروهای مسلح و دیگری مشارکت حداکثری دستگاه‌های غیر نظامی یا به قولی کشوری. در حوزه کشور ما 32 سازمان و نهاد مرتبط را شناسایی کردیم که تاکنون تفاهم‌‌نامه همکاری را با 26 مجموعه بسته‏ایم. همه مهارت‌آموزی‌ها رایگان و با هزینه‌کرد سازمان و نهاد مربوطه انجام خواهد شد.در کنار این، ما گا‎مهای مهارت‌آموزی را توسعه دادیم. گام اول قبل از خدمت است؛ یعنی نوجوانان باید به سمت مهارت‌آموزی در حوزه‌های مشخص شده قبل از خدمت بروند و با مشوق‏هایی روبه‌رو باشند. گام دوم در بدو خدمت است که در 40 پادگان آموزشی پنج مهارت عمومی در قالب 100 ساعت با اعطای گواهی‌نامه انجام می‏شود؛ شامل مهارت امداد و نجات، مهارت زندگی، مهارت کسب‌وکار، مهارت حقوقی و مهارت مالی که همه چند صد هزار نفری که طی سال وارد پادگان آموزشی می‎شوند، افزون بر آموزش‏های رزم مقدماتی، این مهارت‎های رایگان را فرامی‎گیرند و اگر گواهی آن را دریافت نکنند، کارت پایان خدمت نخواهند گرفت. 19 ماه هم عموماً حین خدمت آموزش، مهارت‎های تخصصی داریم که فرد باید در این مدت یک مهارت تخصصی بر اساس علاقه و استعداد خود بیاموزد که همه این مهارت‎ها فهرست شده است. اوقات فراغت سرباز را داریم که فرصت خوبی برای مهارت‌آموزی، از جمله شرکت در پودمان‏های دانشگاه علمی کاربردی است. گام آخر هم بعد از ترخیص از خدمت است که باید حمایت‏هایی برای اشتغال داشته باشیم.

 

نحوه اجرای این گام‏ها چگونه است؟

ما سامانه‌هایی را طراحی کرده‌ایم؛ از جمله «سرباز ماهر» برای قبل از خدمت به منظور نام‌نویسی و اطلاع از مهارت‌ها و نحوه شرکت در دوره‎ها و...، سامانه «سازمان وظیفه عمومی» برای حین خدمت و سامانه «ماهرسان» برای پس از خدمت که اینها را تجمیع خواهیم کرد. در قالب این سامانه‏ها مهارت‌آموزی‏ها سازماندهی می‏شود و سازمان‏های مرتبط هر یک نقش خود را اجرا خواهند کرد. حمایت‏هایی مانند بیمه، وام اشتغال و گواهی‌نامه آموزشی از جمله خدماتی است که در قالب این سامانه‌ها ارائه می‎شود.

 

در حوزه عقیدتی ـ سیاسی هم گویا به تازگی اقدامات خوبی پس از تفاهم با دفتر عقیدتی ـسیاسی ستاد کل نیروهای مسلح صورت گرفته، در این‎باره توضیح دهید.

ما حدود 500 مهارت را احصا کردیم که هر مهارت را یک سازمان و نهاد داخل یا خارج از نیروهای مسلح متولی آموزش آن است. در این حوزه در بحث‎های مهارت‌های فرهنگی و هنری مانند سینما، تئاتر، نگارگری، گویندگی، خبرنگاری و نویسندگی هم حاج آقای سعیدی با وسعت نگاهی که داشتند برای سال جاری 20 هزار نفر سهمیه مشخص کردند که در حوزه بیش از 50 مهارت مرتبط با خودشان آموزش برگزار کنند. سهم هر یک از عقیدتی ـ سیاسی‏های سازمان‏های نیروهای مسلح هم مشخص شد. شایسته است از استقبالی هم که حجت‌الاسلام‌والمسلمین حاجی‌صادقی، نماینده ولی‌فقیه در سپاه از این طرح کردند، یاد کنم. واقعاً صحبت‌های ایشان در حمایت صددرصد از فعالیت‏های قرارگاه برای ما دلگرم‌کننده بود. من حتی صحبت‎های ایشان را در جلسه‎ای که داشتیم، مکتوب کردم و به صورت جزوه در اختیار مدیران و مسئولان قرار دادم. ایشان تمام‌قد از این تدبیر حضرت آقا و طرح سرلشکر باقری و اقدامات قرارگاه حمایت کردند و آن را نظر و امر ولی و یکی از نیازهای اساسی در خدمت‌رسانی نیروهای مسلح، به ویژه سپاه به انقلاب و مردم دانستند.